Dobszyńska Jaskinia Lodowa

Lodowy klejnot światowego dziedzictwa

Dobszyńska Jaskinia Lodowa należy do najcenniejszych jaskiń lodowych na świecie. Od roku 2000 znajduje się na liście światowego dziedzictwa przyrody. Biorąc pod uwagę inne znane wysokogórskie jaskinie lodowe Eisriesenwelt i Dachstein-Rieseneishöhle w austriackich Alpach , czy rumuńską jaskinię Scărişoara w łańcuchu górskim Bihor, których zlodowacenie jest na wysokości 1100 aż 1120 m n.p.m., ogromne zlodowacenie Dobszyńskej Jaskini Lodowej już tysiące lat utrzymuje się tylko 920 aż 950 m.n.p.m.

Objaśnienia:

^*1 - Dzieci od 6 do 15 lat; inwalidzi starsi od 15 lat z ważną legitymacją
^*2 - Uczniowie i studenci studiów dziennych, w przypadku studentów po okazaniu ważnej legitymacji; Osoby w wieku powyżej 60 lat
^*3 - Aparat fotograficzny-Video - Fotografowanie i wykonywanie krótkich filmów jest dozwolone jedynie bez użycia statywu i jedynie w ramach standardowego zwiedzania jaskini po wykupieniu biletu i dodatkowo uiszczeniu specjalnej opłaty. Płynność zwiedzania nie może być zakłócona a bezpieczeństwo zwiedzania musi być zachowane.
^*4 - Dodatkowe wejście jest możliwe na żądanie zwiedzających po porozumieniu z zarządem jaskini również między godzinami regularnych wejść. Nie wolno w ten sposób przeszkodzić w płynności prowadzenia jaskini i trzeba zapłacić opłatę.

Niestety płatność za pomocą karty nie jest możliwa.  Przewodnik po trasie

Nie ma możliwości wcześniejszej rezerwacji. Przy niskiej liczbie turystów zwiedzanie odbywa się zgodnie z istniejącym rozkładem. W przypadku dużej liczby turystów wejścia są organizowane w sposób ciągły, w interwałach czasowych zależnych od specyfiki danej jaskini, czyli również pomiędzy godzinami przewidzianymi w rozkładzie.

Średnia temperatura w zlodowaciałych częściach:-3,9 až -0,2°C

Średnia temperatura w częściach bez lodu:0,8 až 3,5°C

Wejście do jaskini jest na północnym zboczu góry Ducza usytuowane na wysokości 969,5 m.  Jaskinia osiąga długość 1483 m, a udostępnionych dla zwiedzających jest 515 m. Korytarze i sale jaskini od otworu wejściowego opadają, co w połączeniu z północnym położeniem jaskini, umożliwia w zimowym czasie opadanie zimnego powietrza i całkowite ochłodzenie pomieszczeń.

Jaskinia ma kilka zadziwiających części, między które należą zlodowaciała Mała i Wielka Sala, Ruffiniego koridor i Komora Zawalona (Zrútený dóm). Pozbawione lodu części  nazywają się Sala Kroplowa i Biała, Komora Sucha, Kroplowa Piwnica i Piekło. Temperatura powietrza w zalodzonej części Wielkiej Sali wynosi od -3,8 do +0,5 °C. W słoneczny dzień zwiedzający zejdzie kilkadziesiąt metrów pod powierzchnię ziemi a objawi się w lodowym królestwie zimna i doskonałych dzieł, wytworzonych przez matkę przyrodę.

Jaskinia jest interesująca tym, że aż do 1946 roku była w niej pozwolona jazda na łyżwach podczas całego roku. W 50 - tych latach trenował tam znany czechosłowacki łyżwiarz Karol Divín i wojskowi łyżwiarze szybcy.

Jak się przygotować na zwiedzanie

Przewyższenie oraz różne temperatury wewnątrz i na zewnątrz jaskini sprzyjają obciążeniu organizmu. Przed wejściem do jaskini należy odpocząć, aby  bez problemów aklimatyzować się w  jaskini. Również należy się ciepło ubrać i założyć odpowiednie, sztywne obuwie.

Szczegółowe zasady zachowania dla odwiedzających są podane w regułach zwiedzania

Znajduje się na południowo-zachodnim krańcu Parku Narodowego Raj Słowacki w Krasie Spiszsko-gemerskim. Wejście do jaskini  jest na północnym zboczu góry Ducza na wysokości 969 m.n.p.m., 130 m nad dnem doliny Hnilca.

Do jaskini można się dostać z osady Dobszyńska Jaskinia Lodowa w Słowackim Raju pomiędzy Popradem i Rożniawą. Długość chodnika, który prowadzi do jaskini wynosi około 1 km, a przy nim umieszczone są tablice edukacyjne. Róznica wysokości między parkingiem w osadzie i wejściem do jaskini wynosi 130 m. Dojście do jaskini zajmuje około 25 minut.

Najbliższy przystanek komunikacji publicznej:

• Stratená, Dobszyńska Jaskinia Lodowa (autobus),
• Dobszyńska Jaskinia Lodowa (pociąg)

Dostęp samochodem do osady Dobszyńska Jaskinia Lodowa:

• Z Popradu przez Vernár kierunek Rożniawa – 30 km
• Z Brezna przez Červenú Skalu, Telgárt kierunek Rożniawa – 60 km
• Z Rożniawy przez Dobšinú kierunek Poprad – 40 km

Współrzędne GPS

Dobszyńska Jaskinia Lodowa wchodzi w skład systemu Jaskini Strateńskiej. Powstała w drugorzędowych środkowo-triasowych jasnych steinalmskich i wettersteinskich wapieńcach wzdłuż szczelin tektonicznych i płaszczyzn międzywarstwowych. Osiąga długość 1491 m a jej deniwelacja wynosi 75 m.

Główną część jaskini tworzy olbrzymie wgłębienie, które  obniża się od wejścia do głębokości 70 m. Powstało w wyniku częściowego zawalenia się filarów skalnych między korytarzami wskutek czego wytworzył się paleociek Gnilca w kilku poziomach rozwoju. Obecnie większa część jaskini jest wypełniona lodem, na niektórych miejscach aż po strop, co ją dzieli na niezależne części (Mała i Wielka Sala, Ruffiniego koridor, Parter ). Częściowo jest też wypełniona lodem Komora Zawalona (Zrútený dóm), której północno-zachodnia krawędź sięga aż po rozpadlisko Ducza. Pierwotne formy modelowania rzecznego są na wielu miejscach zmienione w wyniku procesu wietrzenia mrozowego.

Górne części pozbawione lodu, tworzą w większości poziome korytarze i sale z typowymi wymodelowanymi przez rzekę owalnymi formami i korytami stropowymi. W częściach pozbawionych lodu znajdują się też niektóre formy szaty naciekowej (stalagmity, stalaktyty, sintrowe polewy, nacieki białego miękkiego sintru).

W średnim czwartorzędzie stropy jaskiniowych przestrzeni zawaliły się i natrwało zostało przerwane połączenie między Dobszyńską Jaskinią Lodową i Jaskinią Strateńską. Wskutek zawalenia się skał pod ziemią powstała spadzista przestrzeń w kształcie worka, w której powietrze stagnuje. W wyniku zniszczenia części stropu powstał górny otwór - obecne wejście do jaskini. Przestrzeń ta zlodowaciała dzięki temu, że przesiąkały do niej wody opadowe. Początek wzniku przestrzeni lodowej sięga do doby lodowej riss (około przed 300 -140 tysiącami lat), ewentualnie aż do końca doby mindel.

Lodowe struktury pojawiają  się w formie  lodu podłogowego, wodospadów,  stalagmitów lodowych i słupów.  Zlodowaciała płaszczyzna zajmuje przestrzeń  9772 m2, objętość lodu 110 100 m3. Najgrubszy lód znajduje się  w Wielkiej Sali i wynosi 26,5 m. Typowym jest też czlenienie, rozwarstwiene lodu, które  powstaje w wyniku  przesiąkania wód opadowych podczas każdego roku. Przy styku ze skalistym podłożem nastaje  ubytek lodu wskutek jego rozpuszczania się. Ciągła wymiana lodu  trwa podobno od 1700 aż 2000 lat. Lód przesuwa się od wejścia, Małej i Wielkiej Sali w kierunku Parteru i Koridoru Ruffiniego (od 2 do 4 cm w roku). Dobszyńska Jaskinia Lodowa należy do najcenniejszych lodowych jaskiń na świecie. Jest to o tyle ciekawe, że w Europie jaskina znajduje się pomimo alpejskiego obszaru.(Lodowiec podziemny jest tylko na wysokości od 920 do 950 m n. p. m.) 950 m n. m.).

Przeciętna roczna temperatura powietrza w zlodowaciałej części Wielkiej Sali jest od –0,4°C do –1,0°C (w lutym od -2,7°C do -3,9°C, w sierpniu około + 0,2°C). Temperatura powietrza w dolnych częściach jaskini utrzymuje się cały rok pod punktem zamarzania. Wilgotność względna powietrza w zlodowaciałych częściach jest w większości od 75 % do 90 %, a czasami nad 90 %. Temperatura powietrza w niezlodowaciałych częściach jest od +0,8°C do +3,5°C, wilgotność   względna od 85 % do 98 %. Idzie o statyczno-dynamiczną jaskinię z zimowym i letnim reżimem krążenia powietrza. W okresie zimowym krąży powietrze w kierunku z powierzchni pod ziemię, w okresie letnim odwrotnie.

Jaskinia jest jednym z najważniejszych zimowisk nietoperza wąsatego (Myotis mystacinus) i nietoperza Brandta (Myotis brandtii) w Europie Środkowej. Odkryto tutaj 12 gatunków nietoperzy. Pojawia się tu również nietoperz pobrzeżny (Myotis  dasycneme) i nietoperz rzęsisty (Myotis nattererii), które należą do najcenniejszyh gatunków nietoperzy na Słowacji.

Otwór do jaskini pod nazwą „dziura lodowa” (ľadová diera) okoliczna ludność znała od dawna. Pierwszego odnotowanego wejścia do wnętrza dokonał E. Ruffíny w towarzystwie G. Langa, A. Megy i F. Fehéra w roku 1870. Jaskinia została udostępniona dla zwiedzających już w roku 1871 dzięki staraniom miasta Dobšina. Już w roku 1881 podjęto próby zainstalowania oświetlenia elektrycznego, które ostatecznie zostało uruchomione w roku 1887. Dzięki temu Dobszyńska Jaskinia Lodowa jest jedną z pierwszych elektrycznie oświetlonych jaskiń na świecie. Zainteresowanie jaskinią  rosło. Przychodili zwiedzający nie tylko z bliskich i dalekich okolic, ale również znamienite osobistości tamtych czas – P. O. Hviezdoslav, S. H. Vajanský i inni. W roku 1890 w Wielkiej Sali urządzili koncert na cześć Karola Ludwika Habsburskiego. W 1893 roku urządzono w jaskini pierwszą letnią jazdę na łyżwach. W roku 1947 J. Mišelnický odkrył Salę Kroplową( Kvapľovoú sieň), J. Ogurčák Północny Korytarz (Severnú chodbu), a L. Šimkovič Białą Salę ( Bielu sieň). W latach 1953–1954  wykonano generalny remont trasy zwiedzania, oświetlenia elektrycznego oraz różnorodne prace zabezpieczające. Obecnie trasa turystyczna  ma 475 m długości.

Sala Wielka

Sala Wielka

Pod wielką kurtyną

Widok z bliska nacieku lodowego

Widok z bliska nacieku lodowego

Sala Wielka

Sala Wielka

Pod wielką kurtyną

Sala Wielka

Ujście tunelu pod wielką kurtyną nad piekło

Tunel pod wielką kurtyną

• Regulamin
• Broszura
• Przewodnik po trasie