Jaskinia Bystrianska

Górny Hron ukrywa podziemne piękno i tajemnice

Jaskinia Bystrianska jest najbardziej znaczącą jaskinią doliny Górnego Hronu. Słynie niecodziennymi kształtami skalnymi, rozwojem podziemnych pomieszczeń, obecnością sintrowej szaty naciekowej, tak również sprzyjającymi warunkami klimatycznymi na zabiegi speleoterapeutyczne.

Objaśnienia:

^*1 - Dzieci od 6 do 15 lat
^*2 - Uczniowie i studenci studiów dziennych, w przypadku studentów po okazaniu ważnej legitymacji; Osoby w wieku powyżej 60 lat
^*3 - Aparat fotograficzny-Video - Fotografowanie i wykonywanie krótkich filmów jest dozwolone jedynie bez użycia statywu i jedynie w ramach standardowego zwiedzania jaskini po wykupieniu biletu i dodatkowo uiszczeniu specjalnej opłaty. Płynność zwiedzania nie może być zakłócona a bezpieczeństwo zwiedzania musi być zachowane.
^*4 - Dodatkowe wejście jest możliwe na żądanie zwiedzających po porozumieniu z zarządem jaskini również między godzinami regularnych wejść. Nie wolno w ten sposób przeszkodzić w płynności prowadzenia jaskini i trzeba zapłacić opłatę.

Trasa zwiedzania ma długość 580 m i jest prawie bez przwyższenia ( 26 schodów). Zwiedzanie zajmuje 45 min. Temperatura w jaskini wynosi od 5,7 do 6,7°C.

Jaskinia powstała dzięki tektoniczno – erozyjnej czynności i modelowaniu podziemnymi tokami wodnymi, które momentalnie przepływają przez pomieszczenia jaskini na głębokości 15 aż 20 m pod poziomem trasy zwiedzania. Podczas okrężnej trasy zwiedzania mogą państwo zobaczyć trzy przepaście o głębokości około 20 m oraz różnorodne korytarze i sale.

Szczegółowe zasady zachowania dla odwiedzających są podane w regułach zwiedzania

Jaskinia znajduje się w Bystrianskom podhorí , w dolinie Górnego Hronu na obszarze zwanym Bystriansko-valaštiansky kras, na południowym krańcu miejscowości Bystra, niedaleko od ośrodka rekreacyjnego Tále na południowym stoku Tatr Niskich. Wejście do jaskini jest usytuowane u podnóża północno-zachodniego zbocza Chodorovego Wierchu na wysokości 565 m n. p. m.

Jaskinia znajduje się na południowym krańcu miejscowości Bystra, pomiędzy Podbrezową i Mýtom pod Ďumbierom. Wejście do jaskini jest oddalone od parkingu około 120 m z minimalnym przewyższeniem.

Najbliższy przystanek komunikacji publicznej:

• Bystra, jaskinia ( autobus)   

Dojazd samochodem do miejscowości Bystra:   

• Z Popradu, Liptowskiego Mikulasza przez Liptowski Hrádok, Čertovicu kierunek Podbrezová – 75 km (Poprad), 50 km (Liptowski Mikulasz)
• Z Bańskiej Bystrzycy przez Podbrezovą kierunek Tále – 40 km
• Z Brezna przez Valaskú kierunek Tále – 12 km

Współrzędne GPS

Jaskinia powstała w ciemnoszarych środkowotriasowych wapieniach należących do płaszczowiny choczańskiej. W obrębie tych wapieni występują także przeławicenia rogowców i warstwy jasnoszarych dolomitów. Kierunek korytarzy jaskiniowych jest wyraźnie uzależniony od stromo nachylonych szczelin tektonicznych.

Jaskinia osiąga długość powyżej 3531 m i deniwelację 99 m. Powstała wskutek działalności podziemnego przepływu potoku Bystrianka wpływającego na obszar krasowy z południowych zboczy Tatr Niskich. Rozwój jaskini następował w kilku etapach i był uzależniony od erozyjnego obniżania się dna doliny. Meandrujące korytarze Starej jaskini, które są położone ok. 70 m ponad współczesnym przepływem potoku są najstarszą częścią jaskini. Obecnie podziemny przepływ płynie najniższymi i najmłodszymi korytarzami Nowej jaskini. Korytarze te są położone 14 m poniżej oddalonego o 160 m ponoru, do którego wpływa część wód powierzchniowego potoku Bystrianka. Inny ciąg wodny znajduje się na dnie jaskini Bystrianskie Wywiercenie (Bystriansky závrt), której podziemne pomieszczenia osiągają długość ponad 650 m, a głębokość 165 m. Wywierzyska usytuowane we wsi Valaská są oddalone od ponorów o 3300 m, a różnica wysokości wynosi powyżej 70 m.

Główne pomieszczenia Nowej jaskini przedstawiają w większości wąskie i wysokie szczelinowe korytarze rozszerzone korozją i erozją cieku wodnego. Krótsze, owalne w przekroju korytarze są rozwinięte głównie na powierzchniach międzyławicowych. Łączą one węższe, szczelinowe korytarze. Górne części szczelin tektonicznych są rozszerzone na skutek korozji przesiąkających wód atmosferycznych. Spotyka się także sale i komory osiągające znaczne rozmiary, o charakterze zawaliskowym (Komora Zawalona - Zrútený dóm, Sale Mostarenskie -  Mostárenské siene). W dolnej części Nowej jaskini znajduje się Przepaść Piekło o głębokości 70 m.

Elementem sintrowej szaty naciekowej występującej w jaskini są zasłony (Kaplnka), w niektórych miejscach zwisające z krawędzi polew naciekowych, powstałych na dawnych osadach rzecznych (Baldachýn). Lokalnie w części zwanej Pieklo, występują nacieki aragonitu.

Temperatura powietrza wynosi od 5,7 do 6,7 °C, wilgotność względna od 92  do 98 %. W jaskini stwierdzono istnienie 13 gatunków nietoperzy, przede wszystkim podkowca małego (Rhinolophus hipposideros) i nocka dużego (Myotis myotis).

O wejściu do Starej jaskini lokalna ludność wiedziała od dawna. Jako pierwsi odważyli się do niej wejść J. Kovalčík i E. Laubert w 1923 roku. Przepaść Piekło, przez którą później dotarto do Nowej jaskini, odkryli E. i A. Hollmanovci oraz  J. Kovalčík w 1926 roku. W roku 1927 członkowie grupy grotołazów ze Stowarzyszenia Karpackiego w Bańskiej Bystrzycy kontynuowali eksplorację tej studni. Dolne wejście do Nowej jaskini (obecny koniec trasy zwiedzania) było odkryte w 1932 roku. W latach 1939–1940 Stowarzyszenie bystrianskich jaskiń przystosowało część jaskini dla ruchu turystycznego, lecz nie zainstalowało oświetlenia elektrycznego. Walkę ruchu oporu z faszystami przypomina tablica pamiątkowa umieszczona w Komorze Ruin (Zrútenom dóme). Opiekę nad jaskinią przejęło przedsiębiorstwo państwowe Turista. W 1951 roku zostały odkryte Sale Mostárenské w Nowej jaskini. Stara i Nowa jaskinia zostały połączone przez J. Majko i J. Vytřísalová oraz współpracowników w 1955 roku.

Dzisiejszy kształt trasa turystyczna przybrała w 1968 roku. Ma ona długość 580 m. Od roku 1971 Dolna Sala Partyzancka (Spodná sieň partizánska) jest wykorzystywana w celach speleoterapii.

Skarbiec

Skarbiec

Skarbiec – Mała pagoda

Mały baldachim – Cięcie stalaktytem

Skarbiec - Stalaktyty

Skarbiec

Skarbiec - Widok z bliska kalcytowych zasłon

Wielki baldachim

Widok z bliska kalcytowej szaty naciekowej w Sali Mostareńskiej

Wielki baldachim

• Regulamin
• Broszura
• Przewodnik po trasie