Jaskinia Jasovska

Poznajcie tajemnicze podziemie Skały Jasovskiej

Jaskinia Jasovska należy do najbardziej znanych jaskiń Parku Narodowego Słowacki Kras. Znana jest głównie z bogatej szaty naciekowej, interesującej rzeźby korytarzy, jak i ze względu na genezę podziemnych przestrzeni, a także z występowania wielu gatunków nietoperzy, znalezisk archeologicznych oraz z bogatej historii. W ramach bilateralnego projektu Jaskinie Słowackiego i Aggteleckiego Krasu jaskinia znalazła się na liście światowego dziedzictwa przyrody.

Objaśnienia:

^*1 - Dzieci od 6 do 15 lat; inwalidzi starsi od 15 lat z ważną legitymacją
^*2 - Uczniowie i studenci studiów dziennych, w przypadku studentów po okazaniu ważnej legitymacji; Osoby w wieku powyżej 60 lat
^*3 - Aparat fotograficzny-Video - Fotografowanie i wykonywanie krótkich filmów jest dozwolone jedynie bez użycia statywu i jedynie w ramach standardowego zwiedzania jaskini po wykupieniu biletu i dodatkowo uiszczeniu specjalnej opłaty. Płynność zwiedzania nie może być zakłócona a bezpieczeństwo zwiedzania musi być zachowane.
^*4 - Dodatkowe wejście jest możliwe na żądanie zwiedzających po porozumieniu z zarządem jaskini również między godzinami regularnych wejść. Nie wolno w ten sposób przeszkodzić w płynności prowadzenia jaskini i trzeba zapłacić opłatę.

Nie ma możliwości wcześniejszej rezerwacji. Przy niskiej liczbie turystów zwiedzanie odbywa się zgodnie z istniejącym rozkładem. W przypadku dużej liczby turystów wejścia są organizowane w sposób ciągły, w interwałach czasowych zależnych od specyfiki danej jaskini, czyli również pomiędzy godzinami przewidzianymi w rozkładzie.

Okrężna trasa zwiedzania ma długość 720 m i przewyższenie 30 m. W jaskini znajduje się 353 schodów. Różnica poziomów między wejściem i wyjściem wynosi 28 m. Zwiedzanie zajmuje około 45 minut. Temperatura powietrza waha się od  8,8 do 9,4 °C, a wilgotność względna od 90 % do 98 %.

Jaskinia powstała na skutek podziemnej działalności rzeki Bodvy w środkowotriasowych wapieniach w pięciu poziomach rozwoju. Jaskinię ozdabia bogata szata naciekowa. Uwagę zwracają pagodowe stalagmity, kolumny naciekowe, naciekowe wodospady, tarcze, bębny, stalaktyty rurkowe zwane makaronami i inne formy naciekowe. Jaskinia jest znanym stanowiskiem występowania nietoperzy. Stwierdzono w niej obecność 19 gatunków nietoperzy (z 24 gatunków występujących na Słowacji) przebywających tam głównie zimą. O tym, że jaskinię poznali już w innych epokach historycznych, świadczy bratricky napis w Sali Husitskiej z 1452 roku.

Szczegółowe zasady zachowania dla odwiedzających są podane w regułach zwiedzania

Jaskinia znajduje się na styku obszaru zwanego Medzevska pahorkatina i niedaleko wschodniego krańca Płaskowyżu Jasovskiego (Jasovskej planiny) będącej częścią Słowackiego Krasu. Położona jest na zachodnim krańcu miejscowości Jasov. Dolny otwór wejściowy jaskini znajduje się na prawym brzegu rzeki Bodva, we wschodnim zboczu Skały Jasovskiej na wysokości 257 m n.p.m. Jasovska Skała jest częścią Narodowego Parku Słowacki Kras.

Znajduje się w Medzevskej pahorkatine na zachodnim krańcu miejscowości Jasov. Do jaskini dostaniemy się zjeżdżając z szosy nr E571 Koszyce – Rożniawa, przy stacji benzynowej w Moldave nad Bodvou, drogą nr 550 ( 10 km) albo z kierunku Spišská Nová Ves – Smolník - Štós. Wejście do jaskini jest oddalone od parkingu około 100 m bez przewyższenia.

Najbliższy przystanek komunikacji publicznej:

• Jasov (autobus)

Dojazd samochodem do jaskini:

• Z Koszyc kierunek Rożniawa przez Moldavu nad Bodvou, skręcić w kierunku Jasov – 35 km
• Z Rożniawy kierunek Koszyce przez Sorošku, Moldavu nad Bodvou, skręcić w kierunku Jasov – 50 km
• Zo Spišskej Novej Vsi przez Smolník, Štós - 75 km

Współrzędne GPS

Jaskinia powstała w środkowotriasowych szarych dolomitach typu Gutenstein i jasnych wapieniach i dolomitach typu Steinalm. Masyw Skały Jasovskiej jest pocięty siecią uskoków i szczelin ciosowych. Warunkuje to kierunek, ilość i przestrzenne rozmieszczenie korytarzy jaskini. Jaskinia ma długość 2811 m i deniwelację 55 m.

Jaskinia powstawała w wielu etapach począwszy od najwyżej aż po najniżej położone korytarze, w zależności od rozwoju doliny rzeki Bodva. Wysokie meandrujące korytarze ze stropowymi korytami dominują w górnych i środkowych częściach jaskini powstały na skutek korozyjnej i erozyjnej działalności podziemnego przepływu wód rzeki Bodva. W częściach niższych znajdują się komory, sale i korytarze z poziomymi niszami na ścianach i płaskimi stropami. Formy te świadczą o częstym wypełnieniu tej części jaskini przez stagnującą wodę. Najniższe części jaskini charakteryzujące się płaskimi stropami powstały wskutek korozji w warunkach powoli cieknącej aż stagnującej wody.

Najniższe partie jaskini są zalewane podczas wysokiego stanu wód podziemnych. Znajdujące się w jaskini jezioro jest usytuowane 7 m poniżej powierzchniowego cieku Bodvy, której wody pomimo tego obecnie nie przepływają przez jaskinię. Okresowe zalewanie dolnych części jaskini obecnie nie odpowiada stanu poziomu wody w rzece Bodva.

Wiele części jaskini ozdabia bogata szata naciekowa. Uwagę zwracają pagodowe stalagmity, stalagnaty, naciekowe wodospady, bębny, stalaktyty rurkowe zwane makaronami i inne formy naciekowe. Temperatura powietrza w Jaskini Jasovskiej waha się od 8,8 do 9,4 °C, a wilgotność względna od 90 do 98 %.

W jaskini znajdowano liczne szczątki zwierząt dawniej ją zamieszkujących jak kości niedźwiedzia jaskiniowego (Ursus spelaeus) i hieny jaskiniowej (Crocuta spelaea). Obecnie jaskinia jest znanym stanowiskiem występowania nietoperzy. Stwierdzono w niej obecność 19 gatunków nietoperzy przebywających tam głównie zimą. Najczęściej występują podkowiec wielki (Rhinolophus ferrumequinum) i podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros). Dodać trzeba, że jaskinia jest jednym z najważniejszych zimowisk podkowców wielkich na terenie Słowacji. Z  drobnych bezkręgowców wystęuje tu unikalna Eukoenenia spelaea, należąca do pajęczaków.

Jaskinia Jasovska była zamieszkana już w neolicie (kultura bukowogórska), w epoce brązu, w późnej epoce żelaza (okres halsztacki) i w czasach rzymskich. Niektóre znaleziska archeologiczne świadczą o tym, że mogła być ona przez krótki czas zamieszkana także w paleolicie.

Jaskinię prawdopodobnie odkrył jeden z zakonników zakonu premonstrantów w Jasove. Pierwsze wzmianki o egzystencji zakonników w Jasovie pochodzą z XII wieku. Wówczas jaskinia służyła okolicznym mieszkańcom i mnichom jako miejsce schronienia. Na ścianach jaskini zachowało się wiele starych napisów i rysunków. Napis z roku 1452 mówi o zwycięstwie wojsk Jana Jiskru z Brandýsa. Data „1576” widniejąca na ścianie w sali Dóm netopierov świadczy o tym, że niektóre dolne części jaskini były już wówczas znane. W jaskini znaleziono też ornamentowany sztylet, który prawdopodobnie pochodzi z okresu ekspansji tureckiej. Inicjatywa udostępnienia jaskini dla zwiedzających wyszla w 1846 roku od Alojza Richtera przełożonego zakonu premonstrantów w Jasove.

W roku 1923 odkryto korytarz Tigria chodba (J. Tenjak, J. Koval) oraz jego kontynuację (V. Bluma) i komory położone ponad nim (V. Bluma wraz z A. Štanglerem i S. Prátą), Bludisko, Biely dóm, Klenotnica i inne partie położone za salą Veľký dóm (J. Zikmund ze współpracownikmi), a także górne piętro, gdzie znaleziono napis z roku 1452 (J. Zikmund). Po przeprowadzeniu modernizacji trasy turystycznej Sekcja Badań Wschodniosłowackiego Krasu w roku 1924 znowu otworzyła jaskinię dla publiczności. Jaskinia jest oświetlona elektrycznie od roku 1926. Klub Turystów Czechosłowackich modyfikował trasę turystyczną w roku 1931 (m. in. wybił dolne wejście) i w roku 1935, kiedy udostępniono górne piętro, gdzie znajduje się napis z roku 1452. Wydrążono wówczas sztolnie z sali Veľký dóm oraz w rejonie sali Biely dóm. Trasa turystyczna ma długość 550 m.

Komora Stara - Baldachim

Komora Wielka - Meduza

Komora Wielka – Liście tabaki

Korytarz do Sali Kowalskiej

Komora Wielka

Komora Wielka - Galeria

Komora Stara - Baldachim

• Regulamin
• Broszura
• Przewodnik po trasie